Dağıstan Üzerine

Geçen gün Dağıstan hakkında epeyce konuştuktan sonra ülkenin şuanki durumu hakkında birkaç not yazmak istedim. Öncelikle biraz wikipedia bilgisi aktaralım. Son olarak şuanki durumu hakkında bi kaç saptama yapıp özet geçelim.

Dağıstan 1921 yılında Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla kuruldu. Bölge eskiden Lezgisistan, Avaristan, Lak ve Kumukistan olarak adlanıyordu. Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından Dağıstan Cumhuriyetiolarak ismi değişti. Cumhuriyet sadece ismen var ülkede. Başkenti Mohaçkale’dir. Kafkas dağları arasına yerleşmiş bir ülkedir. Doğudan Batıya 200, Güneyden Kuzey’e 400 km genişliğe sahiptir. Nüfusu üç milyona yaklaşmıştır. Nüfus olarak çok çeşitlilik göstermektedir. Ülkede Sovyetler Birliği dağılmasından sonra Ruslar ve Dağ Cuhutları (Yahudi) göç etmeye başlamıştır. Buna karşın nüfus artışı gün geçtikçe çoğalmaktadır.

Dağıstan coğrafi açıdan 5 bölgeye ayrılmıştır. Birinci bölgede Kafkas Dağları ve Dağıstan iç platosu yer alır. Dağlar arasından Hazar Denizi'ne akan Sulak, Samur ve Kurak gibi ırmaklar buralarda derin vadi ve uçurumlar meydana getirmiştir. Kafkas Dağları'nın genellikle güneye bakan yamaçlarında yağış çok azdır. Bu yüzden bazı bölgelerde bitkisel hayat yoktur.
İkinci bölge, birinci bölgenin kuzeyinde yüksekliği 920 m'ye ulaşan ve çıkıntı tepelerinden oluşan ikinci bir dağ kuşağından ibarettir. Bu bölge kuzey ve kuzeybatıdan esen rüzgarlar sebebiyle oldukça yağışlı olup, sık ormanlarla kaplıdır. Dağlar ile Hazar Denizi arasında kalan dar kıyı düzlüğü üçüncü bölgeyi oluşturur. Dar boğazlardan çıkıp yayılan ırmaklar tarafından kesilir. Petrol ve Doğalgaz yatakları barındıran bu ovanın genişlediği yerde başlayan dördüncü bölge alçak ve bataklık ovalar ile Terek ırmağı deltasından oluşur. Deltanın hemen ilerisinde uzun ve kumluk Agragan Yarımadası başlar

Son olarak Terek'in hemen kuzeyinde kumullarla kaplı Nogay Bozkırları beşinci bölgeyi oluşturur. Bu bölgenin iklimi ise sıcak ve kuru olup, bitkisel hayat yarı yarıya çöl özellikleri gösterir.

Din açısından ülkenin %90’ı Müslümandır, geriye kalan %10 luk kesim Hristiyan ve Yahudi’dir. Ancak dil olarak Dağıstan çok çeşitlilik gösterir. Ülkede okuma yazma oranı % 100 e yakındır. Fakat ülkede herkes birden fazla dil konuşmaktadır. Bir çok kavim yer alır ve hepsi bu toprakların kendilerine ait olduğunu söyler. Ülkede küçüklü büyüklü 36 adet kavim bulunmaktadır. Bu kavimleri konuştukları diller birbirine benzemez. Tıpkı bizdeki gibi bir ortam mevcut Dağıstan’da. Ancak birlik beraberlik konusunda bizden çok gerideler.

Ülkede bulunan kavimler şunlardır:
Avarlar, Darginler. Lezgiler, Laklar, Tabasaranlar, Rutullar, Agullar, Tsakhurlar, Kumuklar, Nogaylar, Azeriler, Çeçenler bunlardan başlıcalarıdır. Avarlar en kalabalık halktır. Onların ardından Darginler gelir. İşte Darginler deyince ülke siyasi yapısına girebiliriz. Darginler kavim olarak vahşi bir yapıya sahiptir. Kendilerini tanımlarken şöyler derler :

- Başımızda kalpak ve belimizde kılıcımız vardır. Dağlardan gelip bize karşı duranları keseriz.

Böyle bir anlayışları mevcut bu kavmin. Şuanda iktidarda Darginler bulunmaktadır. Rusya bu kavme ciddi destek vererek iktidardaki Avarların yerine Darginleri geçirmiştir. Onlarda içlerinde bu duyguları bastırmak adına diğer halklara ciddi baskılar ve zülumler yapmaktadır. Rusya’nın istediği karışıklık ortamı ülkede sağlanmıştır ve ne zaman Dağıstan ekonomik olarak kıpırdansa hemen bu ayrımcı tohumları eker ve büyümesine izin vermez.

Kısaca böyle bir yaşam var Dağıstan’da. Rusya son 5 yıldır acımasız bir dış politika izliyor ve kendi adına meyvelerini alıyor. Biz ülke olarak ne zaman kendi içimizdeki sorunları temizler ve ekonomik olarak güçlenirsek o zaman Rusya’nın karşısında dik durmayı başarabiliriz. Şimdilik bu ülkeye yapabileceğimiz bir yardım yok maalesef. Biz destek versek Rusya o an sertleşiyor ve halka zulüm yapıyor. Bu yüzden şimdilik sadece izlemedeyiz.